Tylko człowiek posiada zdolność do komunikowania się za pomocą słów. Komunikowanie się z innymi ludźmi jest jedną z najważniejszych potrzeb psychicznych każdego człowieka. Sposób komunikowania się wpływa na sukcesy edukacyjne, zawodowe oraz stosunki z innymi ludźmi.
Mowa odgrywa szczególnie ważną rolę w prawidłowym rozwoju dziecka. Kłopoty z wyraźną, poprawną wymową bardzo często są dla dziecka ogromną przeszkodą w prawidłowym funkcjonowaniu, zarówno w jego najbliższym środowisku, którym jest rodzina, jak i w grupie rówieśniczej, w przedszkolu, szkole.
Prawie wszystkie dzieci z zaburzeniami mowy mają kłopoty w nauce, w szczególności w zakresie czytania i pisania.
Pamiętajmy, że nie leczone wady wymowy mają negatywny wpływ na jakość życia dorosłego człowieka.
Jak wspomagać rozwój mowy dziecka? – wskazówki dla rodziców
- Mów do dziecka zrozumiale, zawsze dawaj mu przykład starannej mowy i poprawnej wymowy. Pod żadnym pozorem nie mów do niego w sposób pieszczący się, np. „Zjeś jedźonko”.
- Nazywaj to, co robi dziecko w czasie zabawy. Powtarzaj z nim nowe słowa – szybko utrwali te, które właśnie poznało.
- Wykonuj z dzieckiem ćwiczenia artykulacyjne, które kształtują zręczne i celowe ruchy warg, języka, podniebienia miękkiego …
- Baw się z dzieckiem, żartuj, ucz wyliczanek, rymowanek, wierszyków, piosenek.
- Baw się, np. - w dom, w sklep, w przedszkole itp., wyznaczając różne role, - w różne zabawy ruchowe, np. podskoki na dwóch nogach, na jednej, w ciuciubabkę, - buduj z klocków, potnij obrazek (widokówkę) i złóż go z dzieckiem, układaj proste puzzle.
- Nazywaj przedmioty, pokazuj ich przeznaczenie, wyjaśnij z czego są zrobione, np. buty wkłada się na nogę, są zrobione ze skóry, są małe – duże, wysokie – niskie, ciemne – jasne…
- Zapewnij dziecku wiele okazji do twórczej pracy: malowania, rysowania, lepienia. Rysuj i maluj z dzieckiem proste obrazki, np. dom; koloruj książeczki, zadbaj o prawidłowy chwyt ołówka. Wycinaj, lep z plasteliny, kalkuj obrazki, nawlekaj na sznurek, np. guziki, koraliki.
- Naucz dziecko rozróżniać podstawowe kolory (czerwony, zielony, niebieski, żółty) np. ten klocek jest czerwony, poszukaj taki sam.
- Czytaj razem książki (jak najwcześniej oswajaj pociechę ze słowem pisanym), omawiaj ilustracje, zadawaj pytania.
- Naucz dziecko swojego imienia, nazwiska, wieku, adresu zamieszkania.
- Ucz dziecko form grzecznościowych i stosowania ich we właściwych sytuacjach, tj. dziękuję, proszę, dzień dobry.
- Włączaj dziecko w codzienne prace domowe.
- Ucz dziecko prawidłowego zachowania w domu, na spacerze, na placu zabaw.
- Staraj się uczyć pociechę samodzielności w każdej dziedzinie – to procentuje.
- Ucz dziecko samoobsługi, tj. ubierania się, jedzenia sztućcami, korzystania z toalety.
- Pozwól dziecku posługiwać się tą ręka, którą samo wybiera.
- Ucz dziecko wyrażania i nazywania emocji (np. radość, smutek, złość…) poprzez własny przykład.
- Pamiętaj o tym, by nagradzać brzdąca za jego osiągnięcia – swoim uśmiechem, gestem lub słowem.
- Nie naśmiewaj się z dziecka, gdy źle wymawia słowa, nie wymuszaj poprawnej wymowy.
- Obserwuj pociechę, śledząc jej postępy w rozwoju mowy i języka.
- Zachowaj umiar w swych wymaganiach w stosunku do dziecka.
- Dzieci, od których zbyt wiele się oczekuje, również mogą mieć problemy z mową.
Skontaktuj się ze specjalistą – pediatrą, logopedą czy nauczycielem, jeśli podejrzewasz, że umiejętności językowe dziecka są zbyt małe jak na jego wiek.
Nie bój się prosić o pomoc!
Opracowała: Anna Foryt - logopeda
